2e Paasdag 2020 Oegstgeest

Het contrast kan bijna niet groter zijn. Vorig jaar 2e paasdag begon ik aan mijn fietstocht die me uiteindelijk door 18 Europese landen zou brengen.
Grenzen die overal open waren, een enkel keer wat meer controle en zelfs visum plicht voor Rusland, maar toch. De grenzen die lang, in de tijd van de Koude Oorlog en De muur, volledig gesloten waren, waren vorig jaar eenvoudig te passeren. Ik weet nog dat ik me uitermate verbaasde over het feit hoe makkelijk je nu van Oostenrijk naar Hongarije kon, en die grens ben ik uiteindelijk vele malen gepasseerd. En dan nu, deze 2e paasdag, de vrijheid is formeel dezelfde als vorig jaar, maar de situatie is totaal anders. Iedereen wordt gevraagd zich binnen de grenzen van zijn eigen huis terug te trekken. Vrij verkeer van mensen, een groot goed in ons bestaan en binnen de waarden van Europa, is tot een stilstand gekomen. Vrij verkeer van goederen kan en mag onder strenge voorwaarden nog wel plaatsvinden.
Sommige landen roepen een noodtoestand af, met beperking van de democratie, die schrikbarend doet denken aan de beperkte vrijheid die mensen in de oude Oostblok staten hadden. Destijds staten waarin geen vrijheid van meningsuiting mocht bestaan, waar geen vrije kritische pers werd getolereerd en waar leiders verkiezingen konden winnen met percentages ver boven de 90%.
Net als toen is ook nu waarheid en delen van feiten sterk gepolitiseerd. En wat de politiek niet aanvaardbaar acht mag niet overal meer worden gedeeld op straffe van celstraf. Dat was al praktijk in vele landen en er komen er als reactie op deze crisis snel vele bij.
Maar dit is tijdelijk, roepen we dan, maar het einde van deze tijdelijkheid weten we niet. Ik ben opgegroeid en woon in een land waar vrij bewegen vanzelfsprekendheid is. Maar nu even niet en we weten eigenlijk niet hoe we ermee moeten omgaan. Dat die vrijheid ook tot excessen leidde beseften we ons al wel, maar nu des te meer. Sommige negatieve gevolgen van onze economisch en vrije tijdsactiviteiten neemt sterk af. De vliegtuigen van de low cost carriers staan werkloos aan de grond en het water in Venetië is zelfs weer helder. En andere effecten van onze manier van leven en consumeren worden verstrekt, de armoede in een (te) groot aantal landen neemt schrikbarend toe en meer en meer mensen moeten alles doen voor hun familie en zichzelf om simpelweg overleven
Wat gebeurt er als die tijdelijkheid weer echt voorbij is. Gaan we dan terug naar wat ooit was. Of zijn we in staat om alle adviezen rond het verder voorkomen van de opwarming van de aarde en de verslechtering van ons leefmilieu, wereldwijd, wel ter harte te nemen. Wordt de noodtoestand echt opgeheven en is vrije pers overal een geaccepteerde werkelijkheid. Zullen we nu wel in staat zijn om iedereen van voldoende schoon water en voldoende voedsel te voorzien. Zullen we eindelijk beseffen dat we vluchtelingen niet aan hun lot kunnen overlaten in de kampen aan de grenzen van Europa en ook zorgen voor en goede opvang hier en goede omstandigheden in de landen van herkomst. Laten we het blijven hopen.
We weten nog niet wat er in Nederland gebeurt na 28 april. Maar voor nu neem ik me voor om met vele anderen hard te blijven werken aan een gelijkwaardigere wereld en ik neem me voor om, als dat weer mag, maar weer eens lekker te gaan fietsen en weer de grenzen te passeren, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.
En gelukkig kunnen we ook nu nog wel een beetje fietsen, af en toe naar Katwijk en door de duinen, heerlijk.