Land 13 Kroatie

Dag 74 4 juli
LETENYE – FELSÖSZENTMARTON Camping De Ommekeer 129 km
Naast de muggenoverlast een gewone, maar zwaar bewolkte morgen. Ik vertrek en daarna heeft het vanaf km 10 tot 95 in verschillende gradaties geregend. Het is met fietsen in de regen net als met zwemmen, als je door ben gaat het prima en het is niet koud. Na de lunch in Barcs, waar ik Nederlanders ontmoet die nu hun pensionering hier een huis hebben gekocht, moet ik weer even door maar het wordt het droger en als later de tent staat schijnt de zon volop en is alles en ook ikzelf snel weer echt droog.
Ik heb voor de Hongaarse dorpen een soort tikbox ontwikkeld, waaraan ze alle in meer of mindere mate voldoen.
1.een kerk, die is er in alle dorpen,
2. de bushalte ook altijd aanwezig de frequentie van de bus varieert, maar in elk geval 2 keer per dag,
3. de mini supermarkt, ook altijd aanwezig, tegenwoordig vaak een coöp-abc,
4. de waterpomp, steeds minder maar nog wel regelmatig,
5. het ooievaarsnest, in deze periode met grote jongen, overal aanwezig,
6. het postkantoor, in ongeveer de helft van de dorpen, maar wel altijd een brievenbus en vaak ook nog wel een telefooncel.
Wat er ook over al is, als eerder gemeld, is leegloop en daarmee leegstand en veel huizen die te koop staan. Wat er niet is in de meeste dorpen is een school. Alleen de grotere centrumdorpen hebben een school, maar er is een uitgebreid systeem van schoolbussen.
Herkenbaar voor Nederland?
Ik kan op de camping met alle andere 2 gasten, de Nederlandse eigenaar en zijn Belgische ondersteuning en haar dochter deelnemen aan de barbecue. Lekker en gezellig. De Ommekeer is een leuke camping gelegen in een relatief onbekend gebied, ik mag niet zeggen een uithoek, maar het is wel landelijk gelegen. Het landschap ademt volledige stilte en rust.
De muggenoverlast valt mee, er schijnt gespoten te zijn met een vliegtuig over de hoofdstraat van het dorp. Dat zal lekker spul zijn.
Toen ik eind jaren 80 in dit gebied fietste waren er minder auto’s en wat er reed was Wartburg, Lada, Skoda en een enkele Trabant. Nu heeft hier Suzuki de overhand. Suzuki heeft begin jaren 90 een assemblage fabriek in West Hongarije gebouwd en dat zie je terug. Trabantjes zie je nog wel, dat is een cult symbool, de andere 3 automerken zijn helemaal verdwenen, op een heel enkel exemplaar na.

Dag 75 5 juli
FELSÖESZENTMARTON- BELI MANASTIR KROATIE App. Kotro 92 km.
Mooi weer vanaf het begin en het wordt steeds warmer. Ik heb een appartement geboekt in Beli Manastir in Kroatië. Geen camping in de buurt en ik wil deze plaats wat verder bekijken.
Het is bekend inmiddels, veel landbouw maar daar waar gisteren de zonnebloemen hun kopjes lieten hangen staan ze vandaag fier op de zon gericht. Veel maïs die hier al zo hoog staat dat ik er niet overheen kan kijken, veel koren, kortom veel intensieve landbouw. Af en toe een coöperatie die in het verleden ongetwijfeld hoog gescoord zou hebben in de planeconomie. De tikbox werkt ook vandaag, er zijn zelfs plaatsjes met een station, dat heet hier toepasselijk, treinhalte, meer is het ook niet. Wat wel opvalt is het gebrekkig onderhoud, zeg maar geen, aan de wegen. Het blijft een oplettende bezigheid fietsen en heel blijven.
Ik rij via Harkany, Bad Harkany, een gezellige toeristenplaats met thermaalbaden en een camping daarbij. Vroeger was dat 1 terrein, nu is de camping verplaatst en zijn de baden gecommercialiseerd. Ik neem een ijsje, daar proberen ze hier de Italianen in na te doen en dat doen ze goed, Daarna kom ik in Siklos. Daar zie ik de eerste moskee in Hongarije en er is ook een Servisch Orthodoxe kerk, naast een Evangelische en een Rooms katholieke. Wat een keuze.
Vlak voor de grens staat een gigantische cementfabriek met op de wegen de sporen die de zware vrachtwagens in het asfalt trekken. Daarna rust. Aan de grens paspoortcontrole. Ik mag door en ben in land 13 van de tocht en in het 5e land waar ik nog niet eerder was.
Na de grens lijkt het op “the great plain”. Vlak, vlak, vlak en de tikbox gaat ook hier op alleen geen ooievaars. Maar wel gelukkig nog een oude Zastava, ze bestaan nog, de Joegoslavische "Fiats". Het appartement is een bijgebouwtje in de tuin en ligt tegen de enige heuvel in de buurt, toch nog een kleine klim. Mooi compleet appartement. Er zijn hier nog strikte regels voor toeristen dus een kopie van paspoort moet worden gemaakt en doorgegeven. Leuk zo dat soort eisen en nieuwe EU GDPR regelgeving.
Ik loop naar het centrum, neem Kroatische Koruna op, en na een foto gemaakt te hebben van een herdenkingszuil met en rode ster en hamer en sikkel, je ziet ze niet veel meer, strijk ik neer op een terrasje. Het is een ingeslapen stadje maar met een voetgangerszone, verschillende terrasjes en een ijstent.

Dag 76 6 juli
BELI MANASTIR – SOTIN 106 KM Guesthouse Gondola
Ik heb gekozen om te vervolgen met de Eurovelo 6, de Donauroute. De 6 en de 13 kruisen hier weer. De 6 brengt me via Osijek naar de Donau en dan via o.a. Vukovar verder naar het zuiden. 10 km van Vukovar staat een camping genoteerd, ik heb er geen goed gevoel bij, maar toch.
De tocht begint tussen de wijnvelden naar het plaatsje Knezevi Vinogradi. Daar klinkt wijn in door. Alle plaatsnaam borden zijn hier nog 2- talig, dit was ooit Hongaars grondgebied. Later komt er ook nog Servisch bij en wordt het 3 talig. Het blijft ingewikkeld, grenzen, volken, talen.
En tussen wijn- en landbouw en ook veel vruchtbomen komt Osijek in zicht, gelegen aan de Drava. Die had ik nog niet gezien toen hij grensrivier was. Een leuke plaats, groter dan ik dacht, met trammetje, altijd leuk, en een mooi plein. Kortom een kop koffie waard. Ik krijg uitgebreid koffie advies, in Kroatië komt bijna alle koffie uit zakjes, dus vraag om koffie uit het apparaat. Ok, doe maar. En inderdaad goede koffie.
Verder langs de Drava, die onzichtbaar blijft en dan langs de Donau, ook grotendeels onzichtbaar. Het fietst makkelijk, heel licht glooiend, maar het is warm en wordt steeds warmer.
Vukovar nadert, dat heeft een bekende klank. Het karakter van het IJzeren Gordijn was al anders langs de grens van voormalig Joegoslavië en Hongarije nu zit je in het meest recente oorlogsgebied in Europa. In 1991 vond hier de grootste strijd plaats. Je ziet het in de omgeving, maar wat doet dat met de mensen. Er is behoorlijk “ gezuiverd" in die periode. Wat dat dan ook precies betekenen mag. Veel gebouwen zijn hersteld, maar de families?
Ik bezoek de “church of Saint Philips and James”, deel van een Franciscaner klooster. Prachtig gerenoveerd en klaar voor een huwelijk vanmiddag. In de tuin bij de kerk staat een kruis ter herdenking van de slachtoffers van de communistische terreur van 1945 tot 2005. Hoe verhoudt zich dat allemaal, ideologen, verlichte despoten, gewoon gekken aan de macht?
Joegoslavië was een merkwaardig opgezet land met 6 republieken, 2 onafhankelijke provincies, 2 alfabetten, kortom een complex geheel en met despotisch machthebber, ingewikkeld. Tot vandaag is er geen volledige duidelijkheid over de republieken en provincies en hun status als onafhankelijk land, met name Kosovo.
Ik heb de tikbox niet goed kunnen doen in Kroatië, maar de dorpen zijn hier groot vergeleken met Hongarije, dat betekent o.a., dat alle dorpen een school hebben en bij de oversteek naar school horen hier altijd verkeerslichten.
Net buiten Vukovar is een grote Memorial begraafplaats. Een indrukwekkende plek, waar de geschiedenis tot leven komt.
In Sotin waar ik een bed vind zijn verschillende massagraven ontdekt na de oorlog. Niet iedereen is geïdentificeerd, wel is iedereen herbegraven.