In Polen

Dag 28 zondag 19 mei
Kaliningrad- Frombork, camping Frombork 76 km
Een grote stad in of uit fietsen is het beste op een zondag. Er is minder verkeer, met name vrachtverkeer, dan op de andere dagen. Ik vertrek op tijd, 8.15 uur, en de stad uit gaat als vanzelf. Het is inderdaad rustig. Toen ik de route bekeek had ik een vraag mbt een spoorbrug. Uiteindelijk rijden auto’s en fietsen onder de treinen. Eenmaal uit de stad is het gewoon de weg volgen tot de grens. Mamonovo is de laatste stad voor de grens, een leuk plaatsje. Een gezellig plein, veel mensen op de been. En ook hier weer een groot monument voor de 2e wereldoorlog. In veel van de kleine plaatsjes staan lange lijsten met namen. Hier, toch geen grote stad, tel ik 21 stenen met elk rond de 60 namen, wat een waanzin zo’n oorlog. En je ziet het nog, er zijn weinig oude mannetjes en veel oude vrouwtjes. Ik heb vandaag voor het eerst last van honden. Tot nu zaten ze netjes aan een touw of achter een hek. Vandaag ben ik al 2 keer hinderlijk gevolgd gedurende 100-en meters door van die blaffende, maar tot nu niet bijtende, beesten. Ik heb geen preventieve tetanusinjectie. Dan weer de grens, bijna routine. Slagboom 1, paspoort controle en ik krijg dit keer een witte kaart, een vorm van etnisch profileren? Er is hier echt een grens zichtbaar, een hek en alle bomen gekapt in een zone van 10 meter. De weg gaat verder tussen goed onderhouden hekwerken. Slagboom 2, 600 meter verder is verwijderd, nu is slagboom 2 bij de loketten, nog weer 500 meter verder. Het is weer rustig. De dame achter het loket keert mijn paspoort alle kanten binnenste buiten, maar het blijft heel. Uiteindelijk stempelt ze mijn paspoort en de visumkaart, geeft mij mijn paspoort terug en houdt de visumkaart zelf. De andere douanier wil graag dat ik mijn tassen open met de vraag wat zit erin. Nou die tas, een tent, daar alles met eten en koken, daar 2 tassen kleding. Na 4 tassen is het genoeg, ik mag naar de volgende ronde. Nog weer 500 meter en dan slagboom 3, niets geen paspoort alleen een kaart inleveren, en de slagboom hoeft niet omhoog daar kan je op de fiets best langs. Dat was dus Rusland uit, nu Polen in. Er staat een redelijke rij bij overige paspoorten en geen rij bij EU paspoort en, dat schiet op. Paspoort inleveren en even wachten. Paspoort terug en even de tassen openen, dit keer allemaal. Maar ja dat is goed, door naar het volgende loket. Paspoort weer inleveren en de vragen komen, wat heb je in Afghanistan gedaan, wat in Kenia, wat is dit voor stempel. Mijn enige antwoord “ werk" helpt voldoende er wordt niet doorgevraagd. Nog wat checks, een collega erbij, nogmaals een toer langs de visa en ik krijg mijn paspoort terug en mag verder. Ik ben weer in de EU.
En ik ben er echt weer. In de eerste kilometer een Netto supermarkt, een Lidl die gebouwd wordt, een Intermarché , een bord naar een Leclerc en een Carrefour. De Fransen winnen van de Duitsers. Welkom in de EU.
Was het tot nu prima weer, ik fietste de hele dag al in korte broek en een groot deel met korte mouwen, in de EU gaat het direct regenen. Niet hard gelukkig, en het blijft wel warm. Ik fiets rustig door, nog even zloty opnemen en ik ben al snel bij Frombork. De camping ligt voor het stadje, ik betaal, en zet de tent neer, het blijft licht regenen en als de tent staat gaat het een uur lang helemaal los, met stevig onweer en veel regen. Dus alle tijd om te douchen. Als de regen mindert ga ik Frombork in, daar is een grote kathedraal en het stadje ligt leuk aan het water. Kan ik meteen de route voor morgen checken, kijken of de pont bestaat en zo ja, ook nog gaat. Ik zie hem nergens dus gewoon over land. Op een terrasje bij de haven schrijf ik het verslag van deze dag.

Dag 29 maandag 20 mei
Frombork – Gdansk camping Stogi 218, 117 km
Een mooie dag. Ik sta tijdig op, ontbijt, pak in en vertrek al rond 8 uur. De pont naar de landtong gaat, ook volgens de campingeigenaar, behalve in de zomer, niet, dus over de weg via Elblag. Een leuk traject, licht glooiend, met van die wegen die we in Nederland te gevaarlijk vinden, namelijk met veel bomen in de berm. Elblag is verrassend groot en verrassend leuk. Het heeft zelfs tramlijnen. Het oude centrum is in Gdansk-stijl herbouwd, dat betekent veel leuke gevels. Gdansk heeft straten met kopieën van gevels uit Amsterdam. Daarna fiets ik door een soort polder landschap, met veel waterwegen en veel velden met granen. Daarna Stuthof, een oud concentratiekamp. Ik besluit al snel niet het museum in te gaan, maar toch is het indrukwekkend. Geopend op 2 september 1939, 1 dag na de inval van de Duitsers in Polen. Uiteindelijk 9 mei 1945 bevrijd door de Russen. 65.000 mensen vermoord uit 28 landen, totaal hebben er ruim 110.000 mensen gevangen gezeten. Ik kan het kamp en bijvoorbeeld ook de villa van de kampcommandant rustig bekijken en heb sterk de indruk dat de film “ The boy in the striped pyjama” hier, in elk geval deels, is opgenomen. Vervolgens fiets ik richting pont, langs een spoorlijn voor een toeristentrein, die toeristen per trein naar Stuthof brengt. Ik heb er een gek gevoel bij.
Ik kom 2 Nederlanders tegen op een tandem. Begonnen bij de Duits Poolse grens en op weg naar Wit Rusland. De tandem meenemen in de trein is lastig, dus moeten ze wat meer fietsen. Er zijn meer fietsers onderweg, als ik, dat blijkt.
Het pontje is als alle pontjes leuk. Daarna is er een nieuw fietspad tot in Gdansk, inderdaad, aangelegd met EU subsidie. Naar de camping is een stevige klus omdat er kilometers lang wegwerkzaamheden zijn, en niet een klein beetje, de complete weg en trambaan zijn opgebroken. Ik kom er langs, maar uiteindelijk blijkt dat er een goede route is een beetje verder om. De camping is redelijk hopeloos, maar ik heb geen zin om een alternatief te zoeken na 117 km. En het is vlak bij zee en met bus en tram ben je zo in het centrum, en de Lidl is op 1 km.
Ik ben verbrand op mijn armen. Het goede nieuws is dat ik nu ik uit de ontluikende berken ben mijn ogen een stuk beter voelen.
In de avond ga ik nog even naar het oude centrum van Gdansk. Het is zoals ik me het herinner, prachtig, mooie oude gevels, waaronder kopieën van Amsterdamse grachtengevels grotendeels autovrij, mooie waterwegen, en deze avond niet al te veel toeristen.
Ik kijk op de terugweg nog even op het strand. Het uitzicht is op een container haven en dus heel veel lichtjes.

Dag 30 dinsdag 21 mei
Een dag in Gdansk
Gdansk is dus de eerste plek op mijn tocht waar ik al eerder ben geweest. Gisteren voldeed het nog aan het beeld dat ik in mijn geheugen had. Wat nieuw is, vergeleken met dat vorige bezoek is de oprichting van het European Solidarity Centrum, vlak achter het gate nummer 2, de gate waar de stakingen in 1980 zijn begonnen. De architectuur verwijst naar schepen en de scheepswerven, veel roestbruine tinten. Het centrum is een ontmoetingsplaats voor uitwisseling van ideeën en onderzoek op het gebied van sociale gerechtigheid / rechtvaardigheid (social justice) in de voetsporen van Solidarnosc. In het centrum is een museum ingericht met een overzicht van geschiedenis van Solidarnosc in het brede kader van de ontmanteling van het communistische systeem in Europa en het verdwijnen van het IJzeren Gordijn. Het motto “find out about history and decide about the future" Het is een indrukwekkende tentoonstelling, veel indrukwekkende verhalen en veel foto's. In 1980 werd voor het eerst op grote schaal gestaakt op de Leninwerf, die stakingen leidden na onderhandelingen met de Poolse regering tot de mogelijkheid van vrije vakbonden, waarmee Solidarnosc als vrije vakbond een feit werd. In oktober 1981 stond het water de Poolse regering blijkbaar zo ver aan de lippen, met onder andere als argumenten dat de communistische heilstaat werd ontmanteld, dat er een krijgswet werd ingevoerd, die de vrijheid van meningsuiting bijna geheel beperkte. Solidarnosc ging ondergronds. De wereldgeschiedenis gaat verder, de communistische landen worden getroffen door economische crises, Gorbatsjov komt aan de macht in de USSR, Reagan in de VS, de nieuwe paus, gekozen in 1978, is een Pool en hij spreekt zich redelijk direct uit voor de vrijheid van meningsuiting. Er blijft hoop, de benoeming van een Poolse paus is daar een teken van en zeker ook zijn uitspraken. Uiteindelijk zijn er in Polen in 1989 deels vrije verkiezingen, een derde van het aantal zetels in het parlement is verkiesbaar, de overige blijven in handen van de communistische partij en aanverwante partijen. Solidarnosc dat als partij meedoet aan deze verkiezingen wint op 1 na alle zetels, de laatste zetel gaat naar de communistische partij, die op 173 zetels komt, Solidarnosc komt op 161 zetels. Voor de senaat winnen ze 2 weken later ook alle zetels op 1 na, die gaat naar een onafhankelijke kandidaat. De campagne is met weinig middelen goed opgezet en is grotendeels op de persoon Lech Walesa en zijn team gericht geweest, en succesvol. Deze verkiezingen beschouwen ze hier als het begin van het einde van de Koude Oorlog en het begin van de val van het IJzeren Gordijn.
Verder heb ik heerlijk door de stad rondgelopen, boodschappen gedaan en bij de tent gekookt en gegeten, terwijl het onweer losbarst.

Dag 31, (al of pas) 1 maand van huis, woensdag 22 mei
Gdansk – Chalupy camping 3 76 km
Bij de toeristeninformatie heb ik geïnformeerd naar de pontjes naar het schiereiland Hel. De vorige keer dat ik daar wilde fietsen (in 1995?) werd mijn fiets de nacht ervoor gestolen en is het er niet van gekomen. Overigens was Hel toen ook maar beperkt toegankelijk als militair strategisch locatie. Nu kan je dus met de pont vanuit Gdansk, Sopot en Gdynia naar de punt van het 30 kilometer lange schiereiland. Maar vanuit Gdansk blijven er geen kilometers over en de vertrektijd is erg vroeg. Sopot 11 uur klinkt goed, maar daar aangekomen gaat de pont alleen in het weekend, Gdynia gaat wel en wel om 13.00 uur. Dat is mooi, dat is 10 km verder. En de pont gaat echt. Als gezegd, altijd leuk de pont, deze is heel erg vergelijkbaar met Enkhuizen – Stavoren, maar dan zonder de voorzieningen voor fietsers. Voortassen eraf en via een speciaal fietsplankje gaat mijn fiets aan boord. Reistijd 1 uur en 10 minuten. Dan ben ik op Hel, een mooi schiereiland (landtong) en soms nauwelijks breder dan een weg, een fietspad en een spoorlijn. Weinig bijzonders, maar lekker fietsen. Vanaf Chalupy bebouwde kom is het een lint van campings, allemaal gericht op kitesurfers, met name uit Duitsland, Oekraïne en Polen. De camping die ik heb uitgezocht heeft geen tent plekken, die 1,5 km terug wel. Wel een slechte plek, maar wel uitzicht op zee, en prima douche. En het restaurant is open, dus vandaag niet zelf koken.

Dag 32 donderdag 23 mei
Chalupy – Leba Camping Ambre 41 77 km
Vannacht begon het te waaien. noordwest , dus over het water gericht op de tent, ook nog de richting die ik op mag. Ik begin weer op tijd aan de dag, en voor 9-en ben ik op de noordelijkste puntje van Polen. Het goede nieuws: ik ben Wladislaswowo uit met fiets. Voorlopig was het fietsen in een toeristische gebied, alleen zonder toeristen. Een vuurtoren met een museum over vuurtorens, helaas voorlopig nog dicht. Het is inmiddels gaan miezeren en kouder geworden. Het dikkere fietsjack moet aan met een lange mouw eronder. Na 20 kilometer gaat het verder onverhard, door de bossen, ik heb dus geen last van de wind, wel van de aanhoudende motregen. In Biologora is elk gebouw of een bar, of een restaurant of een souvenirwinkel. Alleen alles is dicht. Gelukkig opent er net één en kan ik in elk geval een koffie drinken. Verder gaat het onverhard. Gelukkig is de navigatie niet al te moeilijk, ik zou ook Google Maps kunnen gebruiken, ik heb de route daarop gedownload maar er is onvoldoende netwerk. De ouderwetse kaart werkt prima. 12 km voor de camping begint weer een onverhard stuk. Het is prachtig, duinen aan de ene kant, een meer aan de andere, alleen je hebt al je aandacht nodig bij het fietsen. Smalle bospaden met veel boomwortels en af en toe een zandstuk. Hobbel de bobbel en je weet letterlijk weer wat het is om ergens in te verzanden. Je kan sturen wat je wil, maar er is een soort eigen fietswil als er teveel zand is. Halverwege ontmoet ik een Duitse uit Ulm, die meteen vraagt hoelang het nog duurt dit onverharde stuk. Zij had een stuk afgesneden en was in een sloot terecht gekomen en tot boven haar knieën nat.
Zij gaat verder tot Tallinn, ze heeft geen visum voor Rusland en moet dus om Kaliningrad heenfietsen. Blijkt maar weer hoeveel geluk ik heb gehad dat ik een multiple entry visum voor Rusland heb gekregen.
Al met al dus veel onverharde wegen gefietst vandaag.

Dag 33 vrijdag 24 mei
Leda – Romy camping Wagabunda 55km
En er komt meer onverhard bij. De laatste 10 kilometer zijn onverhard maar perfect te fietsen. Ik was de dag begonnen met al vrij snel geploeter door het zand in de bossen op weg naar Gac. Maar het was niets vergeleken met het stuk tussen Izbica, je waant je even ergens anders, en Kluki. Daar kom ik in een moerasgebied terecht met zelfs amper wandelpad. Is dit het stuk waar de Duitse gisteren over vertelde en tot boven haar knieën nat werd? Er is een waarschuwingsbord, ”difficulties on yellow tourist trail, bad technical road, high water levels”. In het Duits heeft men het over “ lokale überschwimmungen". Het belooft wat en je krijgt wat. De Duitse is duidelijk hierdoorheen gekomen. Tot aan mijn knieën in het water en fiets tot aan de assen in de modder. Je denkt steeds het zal wel stoppen, en dat doet het veel later dan ook wel, maar dan ben je al erg nat. Maar ja, remmen een beetje afspoelen met de bidon, er hangt allerlei troep aan, en verder. Als ik 2 kilometer voor het eind 2 Duitsers tegenkom raad ik ze ten zeerste af om door te gaan. Maar ja, even eigenwijs als ik. Overigens was ik zonder goede navigatie eerder gestopt denk ik.
Na een koffie en koek, wat bananen, en vers water ben het weer snel vergeten, behalve dat mijn schoenen nat blijven. Het is gelukkig wel goed weer.
Ik besluit na 50 km een camping te zoeken, die zijn er in Romy, of ze er ook zijn in Ustka, waar ik gepland had heen te gaan is de vraag. Ik doe de was, neem een lekkere douche en kan er weer tegenaan. En als er voldoende internet is kan ik misschien zelfs het verslag en foto’s posten. Dit is de 5e camping op rij en dan is internet minder beschikbaar dan in B&B’s.